INFLACJA W UE JAKO KONSEKWENCJA WOJNY ROSJI Z UKRAINĄ - Наукові конференції
Головна
UA RU EN

Вас вітає Інтернет конференція!

Вітаємо на нашому сайті

Рік заснування видання - 2011

INFLACJA W UE JAKO KONSEKWENCJA WOJNY ROSJI Z UKRAINĄ

07.05.2023 17:54

[2. Економічні науки]

Автор: Mariana Moskva, dr., Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy



Inflacja jest jednym z najbardziej aktualnych problemów naszych czasów i nazywana jest wrogiem publicznym numer jeden. Nie ma kraju ani jednostki, która nie poniosłaby strat z powodu inflacji. Jej skutki są odczuwalne we wszystkich sferach życia społecznego. W gospodarce Ukrainy inflacja pojawiła się jeszcze za czasów Związku Radzieckiego w 50 - 60-tych latach ubiegłego wieku i była związana z silnym spadkiem efektywności produkcji społecznej. Miała ona jednak charakter ukryty. Z powodu całkowitego deficytu pieniądz tracił wartość, nawet przy stabilnych cenach. Teraz inflacja stała się widoczna i rośnie. Jest to szczególnie wyraźne w ostatnim okresie. Dzisiejsza inflacja odbywa się pod wpływem nie tylko czynników pieniężnych, ale także niepieniężnych i ma charakter chroniczny. Pod naciskiem problemów wewnętrznych inflacja staje się zagrażająca ( rysunek 1).





* Zbudowano według [1].

Głównym wskaźnikiem stosowanym do pomiaru inflacji w kraju jest stopa inflacji, czyli indeks cen konsumpcyjnych, który charakteryzuje ogólną zmianę cen towarów i usług w bieżącym okresie w porównaniu z okresem bazowym. Po hiperinflacji, której Ukraina doświadczyła w latach 1991-1993, kiedy to stopy inflacji wynosiły odpowiednio od 290% do 10155%, rok 2000 był pierwszym rokiem realnego wzrostu gospodarczego na poziomie +6,3%. Stopa inflacji w tym okresie wyniosła 12,40%. Następnie, aż do wybuchu światowego kryzysu finansowego, stopa inflacji nie przekraczała 16,6%. W 2008 roku inflacja wzrosła do 22,3%. Następnie, w wyniku spadku cen surowców na świecie, zmniejszenia popytu krajowego i zagranicznego oraz administracyjnej regulacji niektórych cen i taryf, inflacja spadła do 12,3%.

W 2010 r. po raz pierwszy na Ukrainie wzrost PKB przekroczył prognozy budżetowe, a inflacja była niższa od oczekiwanej, przy czym realna inflacja była 

o 4% niższa od prognozowanej (wobec prognozy 13,1%, inflacja wyniosła 9,1%). Było to w dużej mierze spowodowane korektami cen na niektórych rynkach żywności oraz zastosowaniem środków administracyjnych w celu ograniczenia dalszego wzrostu cen.

Do spadku wskaźnika cen producentów przyczyniły się niższe ceny w produkcji energii elektrycznej, wody i gazu. Władze lokalne nie podniosły taryf za usługi mieszkaniowe i komunalne zgodnie z oczekiwaniami społeczeństwa, co doprowadziło do spowolnienia wzrostu administracyjnego komponentu inflacji pozakredytowej, 

a powolne ożywienie procesu kredytowego również ograniczyło presję inflacyjną. 

W latach 2011-2013 inflacja miała tendencję spadkową, zwłaszcza w 2012 r., kiedy to wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych obniżył się o 0,2% rok do roku. Spadek cen był w dużej mierze spowodowany obfitymi zbiorami owoców i warzyw oraz administracyjną kontrolą cen i taryf.

W 2014 roku, na tle agresji militarnej Rosji na wschodzie Ukrainy, aneksji Krymu oraz narosłych w poprzednich latach nierównowag makroekonomicznych, inflacja wzrosła do 24,9%, a w kolejnym roku osiągnęła poziom 43,3%. Inflacja została następnie ujarzmiona. Jednak wojna na pełną skalę, która rozpoczęła się w lutym 2022 roku, zniszczyła pozytywne tendencje. W rezultacie stopa inflacji wzrosła do 26,6%. W szybszym tempie rosły ceny paliw (+48%) i żywności (+27%), w szczególności warzyw (+68,5%), ryb (+30,3%) i chleba (+29,7%) [2].

Czynniki niepieniężne stanowiły dominujący udział w rocznym wzroście inflacji (80%). Istotny efekt szoku strukturalnego dla wzrostu inflacji spowodowały uszkodzenia infrastruktury energetycznej, które spowodowały skrócenie czasu pracy 

i wzrost kosztów produkcji. Udział importu wzrósł w przypadku dużej liczby towarów, co wywołało dodatkową presję na kurs walutowy - oficjalny kurs hrywny do dolara został ustalony na poziomie 36,6 UAH/1 USD, co oznacza dewaluację o 35%.

Wojna na Ukrainie odbiła się również na gospodarkach innych krajów na kontynencie europejskim. W pierwszych 8 miesiącach wojny ceny konsumpcyjne 

w 19 krajach UE skoczyły do góry o 9,1%, ustanawiając nowy negatywny rekord. Zaprzestanie dostaw rosyjskiego gazu do Europy może wywołać dalszy spadek PKB 

i doprowadzić do kolejnego wybuchu inflacji. Negatywny wpływ na dalszą dynamikę mogłaby mieć również destabilizacja średniookresowych oczekiwań inflacyjnych lub znacznie szybsze przyspieszenie wzrostu pensji, co doprowadziłoby do niekorzystnego sprzężenia zwrotnego między cenami a zarobkami.

Największy wpływ wojna na Ukrainie miała na gospodarki Litwy, Łotwy, Estonii i Polski ( rysunek 2).






Rysunek 2. Inflacja w UE w październiku 2022 r., % [3]

W szczególności w Polsce stopa inflacji była rekordowo wysoka w ciągu ostatnich 20 lat, osiągając w październiku 17,9%.  Jednak do końca roku wskaźnik ten spadł do 14,4% ( rysunek 3).






Rysunek 3. Inflacja w Polsce w latach 2000-2022, %*.

* Obliczono na podstawie danych z [4].

Ceny żywności wzrosły o 21,9%, a ceny paliw o 19,5%. Polska stała się jednym z krajów o najwyższej inflacji. Choć pensje w kraju wzrosły w ciągu roku o 11,8%, to inflacja była wyższa, powodując realny spadek wartości wynagrodzeń. Analitycy stwierdzili, że jest to najgorszy wynik od początku analizy tego typu danych, czyli od 1995 roku.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy przedstawił swoje prognozy dotyczące inflacji w przyszłym roku. Podczas gdy w krajach strefy euro ma ona spaść do 2%, 

w Polsce prognozuje się, że inflacja nadal pozostanie na wysokim poziomie - 8%.

Rada Polityki Pieniężnej, której zadaniem jest utrzymanie wysokiej wartości waluty, będzie nadal podnosić stopy procentowe, gdyż prognozowany poziom polskich stóp procentowych jest znacznie wyższy od obecnego poziomu 6,5%. W 2023 roku Polska, podobnie jak inne kraje UE, będzie starała się powstrzymać od polityki zwiększającej presję inflacyjną. Jednym z priorytetów jest ograniczenie zużycia energii w celu ustabilizowania jej cen i zmniejszenia zależności od rosyjskiego paliwa. Dziś, bardziej niż kiedykolwiek, potrzebne są terminowe, zdecydowane i dobrze uzasadnione działania państwa i rządu, aby realizować politykę antyinflacyjną, która ograniczyłaby wysoką inflację i zapobiegła destrukcji gospodarki.

Література:

1. Мінфін. [online], [dostęp 3 maja 2023], dostępny w Internecie: https://index.minfin.com.ua/ua/economy/index/inflation/

2. Слуцький Б. В Україні сповільнилася інфляція: який показник у річному вимірі [online], [dostęp 3 maja 2023], dostępny w Internecie: https://www.unian.ua/economics/finance/v-ukrajini-spovilnilasya-inflyaciya-yakiy-pokaznik-u-richnomu-vimiri-12174903.html.

3. Харламов П. Світ переживає рекордне зростання цін. У США намагаються придушити споживчий попит, у ЄС – позбавляться облігацій та ріжуть доходи енергетичних гігантів, а Туреччина перекладає весь удар на громадян [online], [dostęp 3 maja 2023], dostępny w Internecie: https://mind.ua/publications/20249755-svit-perezhivae-rekordne-zrostannya-cin-u-ssha-namagayutsya-pridushiti-spozhivchij-popit-u-es-pozbavlyayu.

4. Główny Urząd Statystyczny. Roczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych od 1950 roku [online], [dostęp 3 maja 2023], dostępny w Internecie: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/wskazniki-cen/wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-pot-inflacja-/roczne-wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych/

Creative Commons Attribution Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License
допомога Знайшли помилку? Виділіть помилковий текст мишкою і натисніть Ctrl + Enter

Інші наукові праці даної секції

Конференції

Конференції 2024

Конференції 2023

Конференції 2022

Конференції 2021



Міжнародна інтернет-конференція з економіки, інформаційних систем і технологій, психології та педагогіки

Наукова спільнота - інтернет конференції

:: LEX-LINE :: Юридична лінія

Інформаційне суспільство: технологічні, економічні та технічні аспекти становлення